Kluczowym pokarmem w pierwszych miesiącach życia niemowlęcia jest mleko. Po tym czasie pojawia się jednak konieczność rozszerzenia diety, które polega na stopniowym wprowadzaniu nowych pokarmów. Jak wygląda schemat żywienia niemowląt i o czym należy pamiętać?
Kiedy rozszerzać dietę dziecka?
W powszechnym przekonaniu dietę dziecka należy rozszerzać po ukończeniu przez nie 4. miesiąca życia. Jak do tej kwestii podchodzą specjaliści? Według wytycznych Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci nie istnieje jeden właściwy moment dla wszystkich niemowląt. Pokarmy uzupełniające powinno wprowadzać się wtedy, gdy maluszek wykazuje umiejętności rozwojowe, aby prawidłowo je spożyć. Wśród takich wyznaczników można wskazać:
- umiejętność siadu z podparciem,
- kontrolę ruchów głowy i szyi,
- nieusuwanie językiem ciał obcych z buzi.
Specjaliści radzą, aby wprowadzanie pokarmów uzupełniających rozpoczynać nie wcześniej niż na początku 5. miesiąca życia. Należy jednak pamiętać, aby nie czekać dłużej niż do 7. miesiąca życia. Operując tygodniami można przyjąć, że najlepszym okresem będzie czas od 17. do 26. tygodnia życia.
Schemat żywienia niemowląt – zasady ogólne
Gdy maluszek jest już gotowy do rozszerzenia diety, warto pamiętać o kilku podstawowych zasadach. W pierwszym miesiącu wprowadzania nowych produktów zaleca się zastępowanie jednego posiłku mlecznego dodatkowym pokarmem stałym. Dobrym pomysłem będzie wprowadzenie go np. w formie obiadku. Należy pamiętać też, że to rodzic podejmuje decyzję, kiedy i co zje niemowlę, ale to ono powinno zdecydować, jaką ilość pokarmu przyjmie. Nie powinno się go zmuszać do zjedzenia całego, przygotowanego posiłku.
Rozszerzanie diety niemowlęcia najlepiej zacząć od podania gotowanych, zmiksowanych warzyw, a następnie przejść do owoców. Są one znacznie słodsze, dlatego odwrotna kolejność może powodować niechęć do innych posiłków. Na początku najlepiej wprowadzać pojedyncze produkty, nie łącząc ze sobą np. kilku warzyw. Dzięki temu można zaobserwować, co ewentualnie może uczulać dziecko.
Tabela żywienia niemowląt – przykładowe posiłki:
- 5-6 mies. – zmiksowana marchew, puree ziemniaczane, kaszka bezglutenowa;
- 7-8 mies. – zmiksowane mięso, rozgniecione gotowane warzywa, pieczywo, jogurt naturalny, miękkie kawałki owoców,
- 9-12 mies. – rozdrobniona ryba, posiekane surowe warzywa i owoce, kaszka z glutenem, ser.
Dowiedz się więcej: Schemat żywienia niemowląt w 1. roku życia
Kiedy wprowadzić gluten?
Jednym z produktów, który wzbudza wielkie wątpliwości wśród rodziców jest gluten. Podczas zmiany schematu żywienia niemowląt pojawiają się obawy o to, jaki moment będzie odpowiedni. Specjaliści wskazują, że gluten można wprowadzić w tym samym czasie, w którym rozpoczyna się rozszerzanie diety niemowlęcia. Ważne, aby ten moment nastąpił po ukończeniu 4. miesiąca życia, ale nie później niż po skończeniu roku. Wprowadzanie glutenu powinno przebiegać stopniowo, duże jego dawki nie są wskazane na początku tego procesu. Do porcji kaszki bezglutenowej można dodać odrobinę tej, która go zawiera, a potem zwiększać jej ilość.
Schemat rozszerzania diety a konsystencja jedzenia
Rozszerzanie diety niemowląt nie jest równoznaczne z podawaniem im pokarmów stałych w dowolnej formie. W pierwszych miesiącach życia maluszek doskonali odruch ssania i połykania dzięki piciu mleka. Nie jest jednak gotowy na to, aby jeść twarde produkty. Okres od 4. do 7. miesiąca życia to czas, gdy powinien przyjmować jedynie gładkie, zmiksowane pokarmy w formie puree. Dzięki temu stopniowo będzie uczył się jedzenia łyżeczką.
Po ukończeniu 7. miesiąca życia można wprowadzić pokarmy o nieco innej fakturze – na początku można je rozgniatać widelcem. Następnie powinno przechodzić się do podawania miękkich kawałków jedzenia, które dziecko zje samodzielnie. To czas, w którym uczy się ono gryzienia i żucia, a także doskonali ruchy języka na boki. Po ukończeniu 12. miesiąca życia stabilizuje się jego żuchwa i usprawnia umiejętność żucia. Roczne dziecko z powodzeniem może już samodzielnie gryźć posiekane pokarmy.
Czego warto unikać w diecie niemowląt?
W czasie rozszerzania diety należy pamiętać o tym, aby nie dosalać i nie doprawiać mocno posiłków. Zdecydowanie powinno unikać się dodawania do pokarmów takich produktów, jak: kostki rosołowe, bulionetki i przyprawy z glutaminianem sodu. Można jednak dodawać do posiłków świeże lub suszone zioła i przyprawy bez ulepszaczy. Nie wskazane jest także dosładzanie cukrem, miodem i syropami. Żywienie niemowląt powinno opierać się na posiłkach gotowanych, duszonych i surowych, niewskazane jest jednak smażenie.
Przeczytaj także:
Zaparcia u niemowląt a rozszerzanie diety. Produkty, które mogą pomóc na problemy trawienne u dzieci
Źródła:
- Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, styczeń 2021 https://ptghizd.pl/cm/uploads/2021/04/smp_01_2021_zasady_zywienia_zdrowych_niemowlat.pdf
-
https://ncez.pzh.gov.pl/dzieci-i-mlodziez/rozszerzanie-diety-niemowlat/